Quần thể Tràng An trở thành di sản thế giới kép

Với việc đáp ứng các tiêu chí cả về thiên nhiên và văn hóa, quần thể Tràng An chiều nay được UNESCO công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, trở thành di sản hỗn hợp đầu tiên ở Việt Nam.

Quần thể danh thắng Tràng An. Ảnh: dulichninhbinh

Cuộc họp của Ủy ban di sản thế giới UNESCO lần thứ 38 tại Doha, Qatar, công bố quần thể danh thắng Tràng An trở thành di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới theo các tiêu chí về giá trị văn hoá, thẩm mỹ và giá trị địa chất, địa mạo. Như vậy, Tràng An trở thành di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên ở Việt Nam được công nhận.

Tràng An cũng là di sản hỗn hợp duy nhất trong số 36 hồ sơ được đệ trình lên kỳ họp của UNESCO lần này, diễn ra từ ngày 15 đến 25/6. Cuộc bỏ phiếu cho các di sản thế giới mới được tiến hành dựa trên 10 tiêu chí, trong đó có những tiêu chí như "là một kiệt tác được sáng tạo bởi con người" hay "mang vẻ đẹp tự nhiên đặc biệt".

Nằm trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, ở phía nam của Đồng bằng Sông Hồng, quần thể danh thắng Tràng An gồm 3 khu vực bảo tồn chính là: Di tích Quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư; Di tích Quốc gia đặc biệt Danh thắng Tràng An – Tam Cốc – Bích Động và Khu rừng đặc dụng Hoa Lư. Tổng diện tích của quần thể là 4.000 ha, chiếm toàn bộ khối đá vôi Tràng An và được bao quanh bởi vùng đệm rộng 8.000 ha, gồm chủ yếu là các cánh đồng lúa.

Việt Nam từng có 5 di sản văn hóa thế giới do UNESCO công nhận gồm: Quần thể di tích cố đô Huế; Phố cổ Hội An; Thánh địa Mỹ Sơn; Khu di tích Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long; Thành nhà Hồ. Ngoài ra còn có hai di sản thiên nhiên thế giới là Vịnh Hạ Long và Rừng quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng.

Ngoài ra, đến nay UNESCO đã công nhận 8 di sản phi vật thể thế giới tại Việt Nam gồm: Nhã nhạc cung đình Huế; Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên; Dân ca quan họ Bắc Giang và Bắc Ninh; Nghệ thuật ca trù; Lễ hội Gióng ở Đền Phù Đổng và đền Sóc; Nghệ thuật hát xoan; Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; Đờn ca tài tử Nam Bộ.

Đoàn Việt Nam vui mừng với kết quả công bố của UNESCO về quần thể Tràng An tại Qatar.

Đoàn đại biểu ABU thăm quan danh thắng Tràng An

Tràng An - là một khu du lịch sinh thái nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An thuộc tỉnh Ninh Bình đã được Chính phủ Việt Nam xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng. Nơi đây còn được gọi là thành Nam của cố đô Hoa Lư, gồm hệ thống dãy núi đá vôi có tuổi địa chất khoảng 250 triệu năm, qua thời gian dài phong hóa bởi sự biến đổi của trái đất, khí hậu, biển tiến, biển thoái đã mang trong mình hàng trăm thung lũng, hang động, hồ đầm. Trong danh thắng này còn có nhiều hệ sinh thái rừng ngập nước, rừng trên núi đá vôi và các di tích gắn với lịch sử của kinh đô Hoa Lư xưa.

Sơ Lược Cảnh Quan Khu Sinh Thái Tràng An

Tràng An - là một khu du lịch sinh thái nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An thuộc tỉnh Ninh Bình đã được Chính phủ Việt Nam xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng. Nơi đây còn được gọi là thành Nam của cố đô Hoa Lư, gồm hệ thống dãy núi đá vôi có tuổi địa chất khoảng 250 triệu năm, qua thời gian dài phong hóa bởi sự biến đổi của trái đất, khí hậu, biển tiến, biển thoái đã mang trong mình hàng trăm thung lũng, hang động, hồ đầm. Trong danh thắng này còn có nhiều hệ sinh thái rừng ngập nước, rừng trên núi đá vôi và các di tích gắn với lịch sử của kinh đô Hoa Lư xưa.

Hang Động: Trong quần thể danh thắng Tràng An có nhiều hang động được công nhận là di tích khảo cổ học, chúng đang được các nhà khoa học Anh tiến hành nghiên cứu như:
Di tích hang Trống là hang động có nhiều di vật, dấu tích của người tiền sử từ 3.000-30.000 năm trước.
Di tích hang Bói thuộc nằm giáp gianh giữa hai xã Trường Yên và Gia Sinh nơi đây có dấu ấn của cư dân cổ sống cách đây từ 5.000 năm đến 30.000 năm.
Di tích Mái đá Thung Bình (Gia Sinh - Gia Viễn) xuất lộ dấu tích cư dân văn hóa Hòa Bình.
Cụm di tích hang Mo; hang Cò; hang Trâu; hang Hũ Ngoài; hang Hũ Trong; mái đá Thung Bình có dấu ấn văn hóa Hòa Bình và văn hóa Đa Bút.
Di tích mái đá Hang Chợ (Ninh Hải - Hoa Lư) có tầng văn hóa Hòa Bình cách đây trên 10.000 năm.

Sơ lược du lịch tâm linh Bái Đính Ninh Bình

Chùa Bái Đính Cổ:

Chùa Bái Đính cổ nổi tiếng linh thiêng tọa lạc trên một ngọn núi cao 187m, nơi có nhiều giai thoại và huyền thoại về Đức Thánh Nguyễn Minh Không. Chùa được Đức Thánh Nguyễn lập nên vào triều Lý khi Ngài về đây tìm cây thuốc quý chữa bệnh cho vua.

Về tên gọi của chùa, người đời truyền lại: Bái có nghĩa là lễ bái, cúng bái trời đất, Tiên Phật. Đính có nghĩa là đỉnh, là ở trên cao. Bái Đính có nghĩa là cúng bái trời đất, Tiên Phật ở trên cao. Điều này thuận theo địa thế của Bái Đính cổ tự, vì chùa nằm trên một đình rnuis cao. Gần 1000 năm đã trôi qua, ngôi chùa vẫn còn đó như một minh chứng cho sức sống bền bỉ của đạo Phật trong đời sống tâm linh của người Việt. Các hạng mục chính của chùa gồm: động thờ Phật, động thờ Mẫu, điện thờ Đức Thánh Nguyễn Minh Không và điện thờ Đức Thánh Cao Sơn.
Bái Đính cổ tự không có những mái chùa cong vút mái đao hay mũi hài, càng không có những trụ cột to lớn, đồ sộ hay thượng điện nguy nga lộng lẫy. Chùa được tạo dựng theo lối kiến trúc chùa động khá phổ biến ở Ninh Bình. Toàn bộ các ban thờ Phật, thờ Mẫu của chùa được đặt giữa lòng những sơn động u minh càng làm tăng thêm không khí linh thiêng và huyền bí nới cửa thiền. Trần hang động đã trở thành những mái chùa kiên cố, che chắn chốn thiêng ngự trị của Phật, của Mẫu đã hàng bao thế kỷ nay. Và Bái Đính không chỉ là nới để người đời tỏ lòng mộ đạo mà còn là một thắng cảnh đẹp. Để khi kinh lý qua đây, vua Lê Thánh Tông đã tự tay đề tặng bốn chữ Minh Đỉnh danh lam ca ngợi vẻ đẹp chốn này.

Chùa Bái Đính Ngày Nay:

Kiến trúc khu chùa mới nổi bật với những hình khối lớn, hoành tráng mang đậm dấu ấn kiến trúc Việt Nam như sử dụng nguyên vật liệu chính ở địa phương (đá xanh Ninh Bình, gỗ tứ thiết), ngói men Bát Tràng màu nâu sẫm... Điều khác biệt nhất ở kiến trúc chùa Bái Đính thể hiện ở vòm mái màu nâu sẫm cong vút hình đuôi chim phượng, nó không giống với nét thẳng thô của chùaTrung Quốc.[30] Các chi tiết trang chí kiến trúc chùa cũng mang đậm dấu ấn của các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Việt Nam. Chùa Bái Đính khi xây dựng được gọi là "đại công trường" với 500 nghệ nhân[31] gồm rất nhiều tổ thợ đến từ những làng nghề nổi tiếng như mộc Phúc Lộc, trạm khắc đá Ninh Vân, đúc đồng Ý Yên, thêu ren Văn Lâm, sơn mài Cát Đằng, trạm bạc Đồng Xâm... các nghệ nhân này được sử dụng các vật liệu địa phương như gỗ lim, đá xanh Ninh Bình, ngói men Bát Tràng... để tạo ra nét thuần Việt trong kiến trúc chùa Bái Đính.
Điều đặc biệt ở công trường xây dựng chùa Bái Đính là không gian nơi đây luôn mở. Ngay từ khi xây dựng với đại tượng Phật còn đặt ở ngoài trời đã thu hút rất đông các đoàn người hành hương chiêm bái. Du khách có thể đi bất cứ nơi nào để quan sát các bộ phận công trình đang hình thành.

Cố Đô Hoa Lư

Hoa Lư được chọn là kinh đô đầu tiên của Nhà nước phong kiến tập quyền khi Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng Đế năm 968…. 

Ngày nay dấu tích của Cố Đô Hoa Lư thuộc xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, cách thủ đô Hà Nội gần 100 km về phía Nam. Tuy chỉ được chọn làm kinh đô của nước Đại Cồ Việt trong thời gian ngắn ngủi ( 42 năm ) nhưng tại nơi đây đã diễn ra rất nhiều sự kiện có liên quan đến vận mệnh của cả dân tộc như: gắn với sự nghiệp của ba triều đại liên tiếp là nhà Đinh, nhà Tiền Lê và nhà Lý với các dấu ấn lịch sử: thống nhất giang sơn, đánh Tống – dẹp Chiêm và phát tích quá trình định đô Hà Nội.

  Cố Đô Hoa Lư Ninh Bình

Theo sử sách thì cố đô Hoa Lư và đôi câu đối đền Vua Đinh thì ta thấy rằng: Hoa Lư xưa là 1 cung điện nguy nga, tráng lệ không kém gì Thành Trường An “ Cồ Việt Quốc Đương Tống Khai Bảo – Hoa Lư Đô Thị Hán Trường An ”…. Nếu nhìn về mặt địa lý ta sẽ hiểu vì sao khi lên Ngôi Vua Đinh Tiên Hoàng lại lựa chọn Hoa Lư làm kinh đô bởi: Những núi đồi trùng điệp bao bọc xung quanh vòng đai kinh đô như tấm bình phong; sông Hoàng Long uốn khúc và cánh đồng Nho Quan, Gia Viễn mênh mông là hào sâu thiên nhiên rất thuận lợi về mặt quân sự.

Chợ bán đồ lưu niệm Hoa Lư Ninh Bình

Kinh đô Hoa Lư xưa rộng khoảng 300 ha, gồm Thành Ngoại, Thành Nội và Thành Nam, được bao quanh bởi hàng loạt núi đá vòng cung, cảnh quan hùng vĩ, khoảng trống giữa các sườn núi được xây kín bằng đất ken gạch, chân thành có gạch bó, đắp cao từ 8 – 10 mét. Thành Ngoại rộng khoảng 140 ha thuộc địa phận thôn Yên Thành, xã Trường Yên. Ðây là cung điện chính mà khu vực đền Ðinh, đền Lê là trung tâm và cũng chính là nơi vua Ðinh Tiên Hoàng cắm cờ dựng nước. Trước cung điện có núi Mã Yên tương truyền vua Ðinh đã lấy nơi này làm án.
Kinh thành Hoa Lư xua gồm 2 vòng thành nằm cạnh nhau và một vùng núi kề sát. 3 vòng tạo thành hình giống số 80 hướng về phía đông. Theo cách bố trí thời Đinh Lê các nhà nghiên cứu chia làm 3 vòng thành là thành Đông, thành Tây và thành Nam. Tuy nhiên do thành Nam chỉ là vùng căn cứ quân sự hiểm trở, phòng thủ mặt sau mà nó thường được dân gian gọi riêng là thành Tràng An, 2 vòng thành kia là nơi đặt cung điện nên còn được gọi là thành Hoa Lư…. Đến năm 1010 Vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long thì Hoa Lư chỉ còn là Cố Đô được coi là một căn cứ địa quân sự hết sức quan trọng của quân và dân Đại Việt dưới các triều đại: Lý – Trần – Lê – Mạc – Tây Sơn…..

Cổng vào cố đô Hoa Lư Ninh Bình

Ngày nay hình ảnh của Cô Đô Hoa Lư tuy không còn nguyên vẹn mà thay vào đó là đền thờ: Vua Đinh – Vua Lê được dựng ngay trên nền của Cố Đô Hoa Lư xưa. Hai ngôi đền cách nhau khoảng 500m, do khoảng cách gần nhau nên du khách thường gọi “ Cố Đô Hoa Lư ” là “ Đền Vua Đinh – Vua Lê ”.
Ðền vua Ðinh được xây theo kiểu “Nội công ngoại quốc” trên nền cung điện chính thuở xưa, uy nghi với ngọ môn quan, hồ sen, núi Giả, vườn hoa, nghi môn ngoại, nghi môn nội cùng ba toà bái đường, Thiêu hương và hậu cung. Tại bái đường có “Long Sàng” làm bằng đá nguyên khối với đôi nghê đá rất sống động. Tiếp đó là nhà thiêu hương thờ các vị khai quốc công thần. Trong cùng là hậu cung đặt tượng vua Ðinh Tiên Hoàng cùng các con trai ông. Các hình chạm khắc trên đá, trên gỗ với các đề tài rồng, mây, tiên nữ, hoa lá… trang trí tại đền đều khá tinh xảo.

Đền thờ Vua Đinh và Vua Lê ở Hoa Lư Ninh Bình

Ðền vua Lê nằm cách đền vua Ðinh chừng 500 mét thờ vua Lê Ðại Hành. Ðền vua Lê có quy mô nhỏ hơn nhưng có có ba toà: Bái đường, Thiêu hương thờ Phạm Cự Lượng, người đã có công giúp Lê Hoàn lên ngôi; Chính cung – thờ vua Lê Ðại Hành (tức Lê Hoàn) ở giữa, bên phải là Lê Ngoạ Triều (con trai vua Lê), bên trái là Hoàng hậu Dương Vân Nga. Ðền vua Lê còn giữ nhiều dấu tích kiến trúc cổ với những mảng chạm trổ công phu, điêu luyện. Tại đây người ta đã tìm thấy di tích nền cung điện cũ cùng một số gốm sứ cổ. Những hiện vật quý này được lưu giữ tại phòng bảo tàng phía trái khu đền. Khu di tích Hoa Lư còn có một số ngôi chùa khá đẹp như: chùa Ngân Xuyên (gần chân núi Mã Yên), chùa Nhất Trụ (cách đền vua Lê khoảng 200 mét) thu hút được nhiều du khách đến dâng hương, vãn cảnh.

Đền thờ Vua Đinh và Vua Lê ở Hoa Lư Ninh Bình

Với khoảng cách 100km tính từ Hà Nội và sự thuận tiện của hệ thống giao thông thì bạn chỉ mất khoảng hơn hai tiếng đồng hồ đi Ôtô… Đến đây và được nghe những câu chuyện về các vị vua được kể một cách giản dị, thành kính và đầy tự hào của các thuyết minh viên tại đểm chắc chắn sẽ khiến chi bạn có cảm giác tự hào về lịch sử nước nhà. Bên cạnh đó bạn có thể kết hợp việc thăm Hoa Lưu với một số thắng cảnh nổi tiếng khác ở Ninh Bình như: KDL Bái Đính – Tràng An, Tam Cốc – Bích Động, Nhà Thờ Đá Phát Diệm hoặc Thung Nham, Vân Long…..

Khám phá Tam Cốc Ninh Bình

Tam Cốc nghĩa là Ba hang, còn có tên Xuyên Thuỷ động nằm ở xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư. Xa xưa vùng này là biển cả, sóng vỗ qua nhiều thế kỷ bào mòn vào vách đá tạo nên những hình thù kỳ lạ. Du khách đi thăm Tam Cốc chỉ có một con đường thuỷ duy nhất vào ra mất khoảng 3 giờ đồng hồ.

Theo nhịp mái thuyền, du khách sẽ được đắm mình trong màu xanh của những cánh đồng lúa trải dài dọc hai bờ sông Ngô Đồng với những dãy núi trùng điệp.

Lạ lùng thung lũng si

Trong chuyến vào khu ngập nước Tràng An (Ninh Bình) tìm hiểu về loài cá rô Tổng Trường và cá tràu tiến vua ở thung Thắm, tôi đã lạc vào một khu rừng nguyên sinh và được tận mắt một hiện tượng lạ, đó là một cụm si khổng lồ, bao trùm cả thung lũng, mấy quả núi. 

 

Danh thắng Tràng An P2

Tràng An có những hang rộng, du khách thoải mái ngắm những kiệt tác mà nhà điêu khắc thiên nhiên tài ba đã thỏa sức sáng tạo qua hàng triệu năm...

Danh thắng Tràng An P1

Nằm ở phía Nam cố đô Hoa Lư, Tràng An là khu danh thằng thuộc tỉnh Ninh Bình.Với những dãy đá vôi trải dài các thung lũng  và hồ nước xanh trong được nối thông với nhau bởi những hang động...

điểm du lịch nổi tiếng của tỉnh Ninh Bình

       Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động

Tam Cốc

Khu du lịch Tam Cốc – Bích Động cách thành phố Ninh Bình 7km về phía Nam, là một danh thắng nổi tiếng của Ninh Bình nơi được ví như “Vịnh Hạ Long trên Cạn”. Nơi có nhiều tuyến điểm du lịch độc đáo, mới lạ như: Tuyến tham quan Tam Cốc – Thái Vi – hang Múa; Tuyến tham quan mới Thạch Bích - Thung Nắng; Tuyến tham quan chùa Bích Động - động Tiên – hang Chùa – hang Ghé – Thung Chim và khu du lịch sinh thái Đồi Nham. Tuỳ thuộc vào quỹ thời gian của mình, Khách tham quan, du lịch có thể đi một hay nhiều tuyến hoặc khám phá theo loại hình du lịch học tập nghiên cứu, khám phá hang động, thăm làng nghề.....

BQL Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động:

Khu du lịch sinh thái Tràng An

 

Tràng An Ninh Bình

Cách thành phố Ninh Bình 7km, Khu du lịch sinh thái Tràng An là điểm du lịch sinh thái khám phá hang động kỳ thú, tìm hiểu lịch sử văn hóa của Ninh Bình, có diện tích 1961ha bao gồm 31 thung, gần 50 hang động xuyên thủy chạy dài trên 10km theo hướng bắc nam cùng với nhiều di tích lịch sử gắn liền với cố đô Hoa Lư.

 

        

Danh Thắng Tràng An

Khu hang động sinh thái kỳ vĩ Tràng An ở phía nam cố đô Hoa Lư, hội tụ nhiều động nước trên diện tích hàng trăm ha. Đây được mệnh danh là vịnh Hạ Long trên cạn của đất Ninh Bình.

Tràng An

Khu quần thể hang động sinh thái Tràng An thuộc địa phận các xã Trường Yên, Ninh Xuân, Ninh Hải (huyện Hoa Lư), xã Gia Sinh (huyện Gia Viễn), xã Ninh Nhất, phường Tân Thành (thị xã Ninh Bình), có diện tích hơn 1500 ha được phát hiện cách đây vài năm.

Non nước Ninh Bình qua ống kính nhiếp ảnh Ninh Mạnh Thắng

Trong suốt quãng thời gian sáng tác, nghệ sĩ nhiếp ảnh Ninh Mạnh Thắng luôn quan tâm và đi sâu vào lĩnh vực nhiếp ảnh nghệ thuật, đặc biệt là nhiếp ảnh phong cảnh. Hầu hết các tác phẩm của Ninh Mạnh Thắng đều ca ngợi nét đẹp của quê hương Ninh Bình - nơi được ví là hình ảnh Việt Nam thu nhỏ, nhằm quảng bá tiềm năng du lịch Ninh Bình đến với bạn bè trong nước và quốc tế.

  Tác phẩm "Tràng An sơn kỳ thủy tú".

 

 

                                     
Ninh Mạnh Thắng đã gặt hái được nhiều thành tích: Giải thưởng quốc tế ASEAN, giải thưởng của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch…Mới đây, nhiếp ảnh gia Ninh Mạnh Thắng giành giải ba tại Triển lãm ảnh toàn quốc chủ đề “Khám phá văn minh sông Hồng” với tác phẩm “Chiều vàng Tam Cốc”.

"Tràng An huyền ảo".

"Chiều về Tam Cốc".

"Non nước Vân Long".

"Nhà thờ đá Phát Diệm".

Di sản văn hoá: Thế mạnh của du lịch Ninh Bình

Hiện Ninh Bình có hơn 800 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có gần 80 di tích được xếp hạng cấp Quốc gia, cùng với 114 lễ hội truyền thống và nhiều hội làng đậm chất dân gian. Các di sản văn hoá, lễ hội ở Ninh Bình đã thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế, đặc biệt là các lễ hội đầu xuân như lễ hội chùa Bái Đính, lễ hội Cố đô Hoa Lư, lễ hội đền Thái Vi, lễ hội Thánh Quý Minh Đại Vương…

Lễ hội Đền Trần (Khu danh thắng Tràng An-Ninh Bình). Ảnh: CTV

Ninh Bình được biết đến như một nước Việt Nam thu nhỏ bởi nơi đây hội tụ đủ các dạng địa hình đồng bằng, miền núi, miền biển và từng là kinh đô của nước Đại Cồ Việt. Hiện Ninh Bình có hơn 800 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có gần 80 di tích được xếp hạng cấp Quốc gia, cùng với 114 lễ hội truyền thống và nhiều hội làng mang đậm chất dân gian. Các di sản văn hoá, lễ hội ở Ninh Bình đã thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế, đặc biệt là các lễ hội đầu xuân như lễ hội chùa Bái Đính, lễ hội Cố đô Hoa Lư, lễ hội đền Thái Vi, lễ hội Thánh Quý Minh Đại Vương…

Khởi đầu cho hành trình du xuân năm mới trên đất Ninh Bình, du khách sẽ được tìm về cõi Phật linh thiêng, hòa mình vào không khí tưng bừng của lễ hội chùa Bái Đính, một trong 10 điểm du lịch tâm linh hấp dẫn nhất Việt Nam.

Đây là một lễ hội lớn và kéo dài nhất trong năm của tỉnh, khai hội từ ngày 6 tháng giêng tới hết tháng ba âm lịch. Về với lễ hội chùa Bái Đính, du khách được chiêm ngưỡng các công trình Phật giáo đồ sộ nhất Việt Nam, thắp nén tâm nhang kính dâng Phật Tổ, tưởng nhớ công đức Thánh Nguyễn Minh Không, thần Cao Sơn và chầu thánh Mẫu Thượng Ngàn. Đồng thời tham gia vào các trò chơi dân gian, vãn cảnh chùa, thưởng thức nghệ thuật hát chèo, xẩm, ca trù đất Cố đô.

Tuy nhiên, nói đến Ninh Bình, không thể không nhắc đến Cố đô Hoa Lư, kinh đô của nước Việt từ năm 968 đến năm 1010 với ba triều đại Đinh, Tiền Lê và Lý. Hiện nay nơi đây còn nhiều dấu tích ở rải rác các làng Yên Thượng, Yên Thành và Chi Phong thuộc xã Trường Yên, huyện Hoa Lư.

Cách đây vài năm, các nhà khảo cổ học đã phát hiện và khai quật dưới tầng đất giữa hai đền thờ vua Đinh và vua Lê, vốn khi xưa là nền cung điện cách đây hơn 1.000 năm nhiều hiện vật quý giá như gạch "Đại Việt Quốc quân thành chuyên", gạch "Giang Tây quân", gạch có trang trí hoạ tiết hình hoa sen và đôi chim phượng. Xung quanh 2 ngôi đền Đinh, Lê còn có nhiều di tích khác có niên đại từ lâu đời như đền thờ Công chúa Phất Kim, cột đá Đinh Liễn, các tấm bia bằng đá ở Núi Hồ, Cầu Dền...

Với vùng bảo vệ đặc biệt 300 ha của Cố đô Hoa Lư, trong đó đã chứa đựng biết bao các di tích lịch sử ghi nhận dấu chân của người tiền sử gắn liền với công lao dựng nước và giữ nước của cha ông.

Lễ hội truyền thống Cố đô Hoa Lư diễn ra tại xã Trường Yên, huyện Hoa Lư từ ngày mùng 8 đến mùng 10 tháng ba âm lịch hàng năm để tưởng nhớ công lao to lớn của các anh hùng dân tộc, tiêu biểu là vua Đinh Tiên Hoàng và vua Lê Đại Hành, những người có công xây dựng và bảo vệ nước Việt thủa ban đầu.

Trong dịp lễ hội, nhiều tích cổ gắn liền với cuộc đời vua Đinh Tiên Hoàng từ thủa thiếu thời cờ lau tập trận, dẹp loạn 12 sứ quân đến khi lên ngôi Hoàng đế sẽ được tái hiện...

Lễ hội đền Thái Vi cũng là một trong những lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của vùng đất cố đô. Lễ hội diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16 tháng ba âm lịch hàng năm, đây là dịp tưởng nhớ công ơn các vua Trần và Hiển Từ Hoàng Thái Hậu, người đã lập ra hành cung Vũ Lâm, một cứ địa trong kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ 2 (1285). Lễ hội có hai phần: phần lễ gồm rước kiệu và tế lễ; phần hội tổ chức các trò chơi dân gian như múa rồng, múa lân, cờ người…

Cũng trong tiết xuân ấm áp du khách có thể về thăm đền Trần - một trong Hoa Lư tứ trấn bảo vệ kinh thành Hoa Lư năm xưa, để cùng hòa mình vào lễ hội Thánh Quý Minh Đại Vương (lễ hội đền Trần). Lễ hội được tổ chức thường niên vào tháng ba âm lịch trong khu Quần thể danh thắng Tràng An để tri ân đức Thánh Quý Minh Đại Vương.

Theo truyền thuyết, Thánh Quý Minh Đại Vương là vị tướng đã được phong Thánh, có công trấn ải Sơn Nam, bảo vệ đất nước thời vua Hùng Duệ Vương (tức vua Hùng thứ 18).

Đền Trần (Khu du lịch Tràng An) được vua Đinh Tiên Hoàng xây dựng vào thế kỷ thứ X và cũng là nơi vua Trần Thái Tông, sau khi dẹp giặc Mông xâm lược (1258), vào tu hành. Đây là lễ hội đặc sắc trên sông vì để tới được đền Trần thực hiện lễ tế, du khách phải vượt qua 5 km dòng sông Sào Khê, xuyên qua 11 hang động và leo hơn 3 km đường núi…

Ngoài những lễ hội du xuân, Ninh Bình còn nhiều lễ hội đặc sắc diễn ra trên khắp các địa phương trong tỉnh như: Lễ hội đền Đức Thánh Nguyễn (ngày 12 đến 14 tháng 9 âm lịch) để tưởng nhớ thiền sư Nguyễn Minh Không; Lễ hội Yên Cư (ngày 20 tháng 8 âm lịch) tưởng nhớ Đức thánh Trần Hưng Đạo, phu nhân và các Quận chúa; Lễ hội đền Nguyễn Công Trứ (ngày 13 đến 15 tháng 11 âm lịch) tưởng nhớ công ơn của Doanh Điền sứ Nguyễn Công Trứ, người đã khai sinh ra vùng đất Kim Sơn…

Mỗi lễ hội trên đất Ninh Bình đều mang hương sắc riêng và là cầu nối giữa quá khứ với hiện tại, giúp cho thế hệ trẻ hôm nay thêm tự hào về truyền thống quê hương, đất nước, góp phần giữ gìn đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt.

Có thể nói, việc thúc đẩy du lịch tại các điểm di tích văn hoá như: Cố đô Hoa Lư, chùa Bái Đính, Đền Trần, Đền Thái Vi… cũng như các điểm du lịch khác trong tỉnh có ý nghĩa quan trọng không chỉ của riêng Ninh Bình mà còn đối với hoạt động của trung tâm du lịch Hà Nội và phụ cận, theo trục lịch sử Hoa Lư - Thăng Long.

Tuy nhiên, để khai thác và phát triển bền vững các giá trị di sản văn hóa của địa phương thì du lịch Ninh Bình cần có hướng đi tốt trong vấn đề bảo tồn các di sản hiện có.

Theo nhận xét của ông Nguyễn Quốc Hùng, Cục phó Cục Di sản văn hoá - Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch: "Việc khai thác những di sản trên địa bàn tỉnh Ninh Bình để phát triển du lịch văn hóa những năm qua vẫn còn nhiều hạn chế. Như di sản Quần thể danh thắng Tràng An, hoạt động du lịch mới dừng ở khai thác các giá trị tự nhiên, gần như chưa đi vào chiều sâu các giá trị văn hóa để phục vụ du lịch; các di tích, lễ hội cũng chủ yếu phục vụ nhu cầu văn hóa tâm linh, tham quan vãn cảnh của người dân, việc khai thác hàm lượng văn hóa trong các di sản để phát triển du lịch chưa tương xứng tiềm năng. Một số khu di tích trọng điểm của tỉnh, ngoài chùa Bái Đính và Khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư thì các khu di tích còn lại đều ít người biết đến, trừ các nhà khoa học, nghiên cứu văn hóa và người dân trên địa bàn...

Thiết nghĩ, Ninh Bình cần xây dựng một chiến lược lâu dài, gắn liền việc bảo tồn, tôn tạo với khai thác phát huy giá trị các di sản văn hóa để phục vụ cho việc phát triển du lịch. Có vậy, những di sản văn hóa giàu có của tỉnh nhà mới được "đánh thức", phục vụ xu hướng phát triển du lịch bền vững thời gian tới đây.